Otomasyon Nedir? Otomasyon Panosu ve Mühendisliği

[Nerdan]

Otomasyonu kısaca tanımlarsak; makinelerin, süreçlerin veya sistemlerin insan müdahalesini en aza indirerek çalışmasını sağlamaktır diyebiliriz. Bu karmaşık görünen sistemde sensörler, kontrol cihazları, yazılımlar ve mekaniğin birleşmiş halini görmek mümkündür. Özellikle fabrika üretim hatları, enerji santralleri, ulaşım sistemleri, akıllı binalar ve normal evlerimizde bu sistemler kullanılmaktadır.

Otomasyon Panosu ve Bileşenleri

Bahsedilen kontrol sistemini otomasyon panosu oluşturmaktadır. İçerisinde PLC, röle, kontaktör, güç kaynağı, endüstriyel ağ ekipmanları ve korunmayı sağlayan ürünler bulunur.

Bu sistemde üç ana kontrol aşaması bulunur

• Motor, pompa ve valf gibi elemanların kontrol edilmesi,
• Sensörden alınan verilen işlenmesi
• Hata ve alarm durumlarının yönetilmesi esas konulardır.

Pano tasarımı yaparken, ortamın durumu ve işleyiş dikkate alınmalıdır. Bu unsurlara göre kablo düzeni, soğutma sistemi, topraklama ve IP koruma sınıfları belirlenmelidir.

Panonun iç dizaynında etiketleme, standartlara uygun şekilde yapılarak, bakım ve arıza giderme süreçleri hızlandırılmalıdır.

Otomasyon Mühendisliği Kavramı

Bu tip sistemlerin disiplinli şekilde çalışması ve standart işleyişini sağlamak adına, dünya genelinde otomasyon mühendisliği kullanılmaktadır. Bu şekilde elektrik, elektronik, yazılım ve makine mühendisliğinin kesişme noktasıdır diyebiliriz.

• Otomasyon Mühendisi;
• Üretim hatlarının izlenmesini ve kontrol edilmesini tasarlar,
• PLC, HMI ve SCADA gibi yazılımları geliştirir,
• Sensör-aktüatör seçimlerini gerçekleştirir,

Endüstriyel haberleşme ve veri toplama çözümlerini uygulamak ile sorumludur.

Tüm bu özellikler meslek okulları ve bazı üniversite bölümlerinde yer alırken, Endüstri 4.0 ve dijital dönüşüm çağında önemi hızla artmaktadır. Alınan eğitimlerde öne çıkan süreçleri hemen sayalım.

• Elektrik ve elektronik devreler
• PLC programlama
• SCADA ve robotik sistemler
• Otomasyon pano montajı ve bakımı gibi konular öğretimin temellerini oluşturur.

Otomasyon mühendisliğinden mezun olunduğunda, otomasyon teknisyeni, bakım onarım personeli, saha teknisyeni gibi alanlarda sanayi tesislerinde iş bulunabilir.

Çağımızın en gözde mesleklerinden olan otomasyon mühendisliği, gelecekte daha da artacak bir talebi içinde barındırıyor. Teknolojinin hızlı şekilde yaygınlaşması, farklı sektörlerde de yenilikçi ve inovatif bir süreci tetikliyor. Her anlamda bu sistemi bilmek ve uygulamak, iş bulma konusunda çok faydalı olacaktır.